Nieuws

Blessures bij volleyballers

Inleiding
Sport en bewegen leveren vooral een positieve bijdrage aan de volksgezondheid. Een negatief aspect van sportbeoefening is het optreden van blessures. Jaarlijks lopen sporters in Nederland naar schatting 3,7 miljoen sportblessures op, waarvoor in 1,5 miljoen gevallen (39%) medische behandeling gezocht wordt. Volleybal staat al jaren binnen de top tien van de sporten waarbij de meeste blessures opgelopen worden. Volgens recent Nederlands onderzoek bedraagt de kans op blessures bij volleybal 4,9 per 1000 uur.

Soorten blessures
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen plotseling ontstane blessures en blessures die geleidelijk aan ontstaan, ook wel overbelastingsblessures. Bij plotselinge blessures is er sprake van een duidelijk herkenbaar moment van ontstaan zoals het verzwikking van de enkel. Bij overbelastingsblessures is er sprake van een langere periode waarin de klacht zich presenteert. Daarbij is de oorzaak niet direct duidelijk en zal er geen herkenbaar moment van ontstaan zijn.

Verder kan er onderscheid gemaakt worden tussen acute en chronische blessures. Een blessure wordt chronisch genoemd indien de sporter 3 maanden of langer de klachten heeft. De ontstaanswijze hoeft hieraan niet mee te dragen. Voorbeeld: een plotselinge blessure zoals een enkelverzwikking kan chronische enkelinstabiliteit veroorzaken. Er is dan toch sprake van een chronische blessure.

Risicofactoren
Risicofactoren zijn factoren die de kans op een blessure verhogen. Deze zijn in te delen in twee groepen: persoonlijke en externe risicofactoren.

Meest voorkomende blessures

Enkel-voet blessures:

1. Enkeldistorsie: Verzwikking van de enkel is de meest voorkomende blessure bij volleybal. Meestal ontstaat de blessure indien een speler op de voet van een andere speler of medespeler landt.
2. Pijnklachten achillespees: Door het veelvuldig springen en landen komen flinke krachten op de achillespees te staan. Hierdoor kan deze overbelast raken.

Knie blessures:

1. Spingersknie: Een springerknie is overbelasting van de knieschijfpees. Evenals de achillespees blessure ontstaat de springersknie ook door het vele springen en landen.
2. Voorstekruisband letsels: Deze letsels ontstaan meestal bij het (verkeerd) landen of bij snel wenden of keren. Ook komt deze blessure meer voor bij vrouwen dan bij mannen door de bouw.

Schouderblessures:

1. Schouderinstabiliteit: Voor een juiste opslag en smash is grote beweeglijkheid van de schouder een belangrijke factor. Hoe meer uitgehaald kan worden naar achteren, hoe krachtiger de opslag of smash. Echter, dit fenomeen kan ook tot schouderklachten lijden, indien er sprake is van teveel beweeglijkheid in het schoudergewricht.
2. Schade aan de schouderzenuw (nervus suprascapularis): Tijdens de service (in het bijzonder de float serve) komen forse trekkrachten te staan die voor schade aan de zenuw kunnen zorgen. Verder is deze zenuw erg belangrijk voor de sturing van de schouderspieren. Die sturing kan ook verminderd zijn door schade aan de zenuw.

Hand/pols:

1. Breuk of verstuiking: Voornamelijk bij het blokkeren van de bal ontstaan blessures aan de pols, hand of vingers. Ook ontstaan deze blessures bij het net of bij contact met mede- of tegenspelers.
2. Morbus Quervain of irritatie/ontsteking van de duimstrekkers: bij onderhands terugspelen wordt de bal aangenomen op de onderarmen. Bij herhaaldelijk fout aannemen worden de strekkers van de duim overbelast en dit kan tot irritatie of ontsteking van de pezen lijden.

Rugklachten:

Er zijn twee ontstaansmechanismen voor rugpijn bij volleybal. Enerzijds het herhaaldelijk overstrekken van de rug tijdens service en smashen, anderzijds het herhaaldelijk buigen bij onderhandse spelers. De klacht is dus ook afhankelijk van de positie in het veld.

Preventie blessures
Er is al veel onderzoek gedaan naar de risicofactoren die blessures veroorzaken. Deze risicofactoren dienen dus ook aangepakt te worden om zoveel mogelijk blessures te voorkomen. Hierbij kan gedacht worden aan het dragen van een brace, preventief tapen, kniebeschermers, aandacht besteden en aanleren van de juiste techniek, reduceren overgewicht, juiste schoeisel en een goede warming-up.

Referenties:

• sportzorg.nl
• Handboek epidemiologie sportblessures
• veiligheid.nl
• Incidentie en risicofactoren van volleybalblessures, een overzicht van de literatuur, F.W.H. de Bruijn, L.M. Bouter, geneeskunde en sport, 1991,
• Volleyball injuries, Kevin Eerkes, Curr Sports Med Rep. 2012 Sep-Oct;11(5):251-6,
• Injuries and preventive actions in elite Swedish volleyball, Augustsson SR, Augustsson J, Thomeé R, Svantesson U, Scand J Med Sci Sports. 2006 Dec;16(6):433-40.

Virtual Reality

Het gebruik van computers, en specifiek virtual reality (VR) is relatief nieuw in de revalidatie. Voorheen waren er grote en dure installaties nodig om VR functioneel toe te kunnen toepassen. De laatste (tiental) jaren heeft de ontwikkeling in computertechnologie echter sprongen vooruit gemaakt en is er nu veel meer mogelijk om complexere handelingen te ondersteunen, zoals het creëren van een realistische virtuele omgeving.

Recentelijk wordt in onze praktijk gebruik gemaakt van virtual reality. Dit gebeurt door gebruik te maken van een speciale projectie op tafel en/of de grond. Ook is er een auto-rijsimulator om de cliënt zo veel gerichter en effectiever te laten trainen.

Wat zijn de voordelen van virtuele training:

• De virtuele omgeving stimuleert en motiveert de cliënt die daardoor meer en langer geconcentreerd oefent.
• De virtuele omgeving geeft de cliënt een cognitieve taak, waardoor hij minder geconcentreerd is op de te maken beweging. Dit leidt tot een meer natuurlijke manier van bewegen en oefenen.
• De virtuele omgeving kan onverwachte prikkels bieden, zodat de cliënt zich net als in het echte leven voortdurend moet aanpassen.
  Een gewone oefening is vaak -maar niet altijd- veel voorspelbaarder.
• Het virtuele systeem geeft voortdurend feedback.
• Door met een virtueel systeem te werken kan de cliënt méér oefenen met slechts geringe kostentoename.